Τετάρτη, 20 Μαρτίου 2013, 20.00
Δημαρχείο ΝΙΚΑΙΑΣ
Δημαρχείο ΝΙΚΑΙΑΣ
(Π. Τσαλδάρη 10, Νίκαια)
ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΝ (αλφαβητικά):
Διονύσιος Αναπολιτάνος (καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Γιώργος Ζεβελάκης (συλλέκτης, ερευνητής της λογοτεχνίας)
Φώτης Καβουκόπουλος (γλωσσολόγος, εκπαιδευτικός)
Αντώνης Λιάκος (καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Γιάννης Χριστιανίδης (αναπλ. καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Την εκδήλωση θα συντονίσει
η Όλγα Σελλά (δημοσιογράφος, εφημ. Η Καθημερινή)
ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΝ (αλφαβητικά):
Διονύσιος Αναπολιτάνος (καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Γιώργος Ζεβελάκης (συλλέκτης, ερευνητής της λογοτεχνίας)
Φώτης Καβουκόπουλος (γλωσσολόγος, εκπαιδευτικός)
Αντώνης Λιάκος (καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Γιάννης Χριστιανίδης (αναπλ. καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Την εκδήλωση θα συντονίσει
η Όλγα Σελλά (δημοσιογράφος, εφημ. Η Καθημερινή)
Πριν μερικούς μήνες η ΠΕΝ διοργάνωσε εκδήλωση για τις εκδόσεις Καστανιώτη και τον εκδότη της. Η πρώτη αντίδραση που ήρθε στο μυαλό μου ήταν: Και γιατί όχι στον Γιάννη Δουβίτσα και τις εκδόσεις "Νεφέλη";
10 Χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατο του λοιπόν, η ΠΕΝ τιμώντας έναν άνθρωπο που τίμησε με τη σειρά του τα γράμματα, τον πολιτισμό και την πόλη που έζησε από το 1972, 10 χρόνια μετά από το απροσδόκητο αλλά και τόσο "ήσυχο" πέρασμα του στην αθανασία, έφτασε η πρόσκληση της ΠΕΝ για την εκδήλωση της 20 Μάρτη 2013 που αφιερώνεται σε αυτόν.
Θα μιλήσουν άνθρωποι που τον γνώρισαν, γνώρισαν το έργο και τον άνθρωπο, για την προσφορά του στα γράμματα, τις τέχνες, στην επιστήμη, τη λογοτεχνία, μέσα από τις πρωτοπόρες εκδοτικές του αναζητήσεις και προτάσεις. Όμως ένα απόσπασμα από κείμενο του, στον επετειακό τόμο «Νεφέλη, Είκοσι Χρόνια, 1979-1999», νομίζω πως αρκεί για να δείξει την ποιότητα του ανδρός και του έργου του.
"Ο «Γαλαξίας» ήταν σπουδαίος εκδοτικός οίκος - ίσως ο σημαντικότερος στην ιστορία του ελληνικού βιβλίου. Από τους εκατοντάδες τίτλους που κυκλοφόρησε δεν περίσσευε κανένας. Όλα του τα βιβλία ήταν επιλεγμένα στη βάση μιας απόλυτα συγκροτημένης εκδοτικής αντίληψης· το ένα συμπλήρωνε το άλλο, σαν τους κρίκους μιας αλυσίδας. Οι επιλογές ανεπανάληπτες - κάθε σειρά και μία πρόταση -, οι μεταφράσεις, η γλωσσική επιμέλεια, η προβολή, οι πωλήσεις, το ίδιο. Κανένα ψεγάδι, καμιά προχειρότητα.
Ο «Γαλαξίας», λοιπόν· και μαζί τα κομψοτεχνήματα των «Κειμένων», η ευαισθησία της Νανάς του «Κέδρου» που πέθανε στην ψάθα για να μην αφήσει παραπονεμένο κανένα ποιητή, ο «Ίκαρος» που πέταγε και ξανατύπωνε εκδόσεις ολόκληρες αν τύχαινε να ξεφύγει κάποιο λάθος... να τι με βασάνιζε αυτά τα είκοσι χρόνια. Τα μεγάλα πρότυπα· η λαχτάρα να τα πλησιάσω. Και σήμερα, αναλογιζόμενος το δρομολόγιο μιας ολόκληρης ζωής, αισθάνομαι πως αυτά τα πρότυπα μόλις τα ψηλάφισα, φοβάμαι πως όσα χρόνια κι αν περάσουν πάντα θα μου ξεφεύγουν. Θα τρέχω πίσω τους συνέχεια, ακροβατώντας πάνω σ' ένα τεντωμένο σχοινί, που, φευ, όσο ο καιρός περνάει, τεντώνει ακόμη περισσότερο.
Άλλος δρόμος όμως δεν υπάρχει. Αυτός είναι ο ελληνικός εκδοτικός δρόμος, κι αυτόν περπατήσαμε στη «Νεφέλη». Νιώθω σήμερα, ύστερα από είκοσι χρόνια, ότι δεν τον διαβήκαμε όπως η ψυχή μου θα 'θελε. Προσπαθήσαμε, όμως, ματώσαμε θα 'ταν καλύτερα να πω. Κι αν πρέπει τώρα, επέτειος που είναι, να δώσω μιαν υπόσχεση, ας είναι τούτη: στον ίδιο δρόμο θα πορευτούμε και στο μέλλον."
Άλλος δρόμος όμως δεν υπάρχει. Αυτός είναι ο ελληνικός εκδοτικός δρόμος, κι αυτόν περπατήσαμε στη «Νεφέλη». Νιώθω σήμερα, ύστερα από είκοσι χρόνια, ότι δεν τον διαβήκαμε όπως η ψυχή μου θα 'θελε. Προσπαθήσαμε, όμως, ματώσαμε θα 'ταν καλύτερα να πω. Κι αν πρέπει τώρα, επέτειος που είναι, να δώσω μιαν υπόσχεση, ας είναι τούτη: στον ίδιο δρόμο θα πορευτούμε και στο μέλλον."
απόσπασμα από κείμενο του Γιάννη Δουβίτσα.
Ας δούμε όμως τι λέει γι΄αυτον ο στενός του φίλος, Γιώργος Ζεβελάκης
Ας δούμε όμως τι λέει γι΄αυτον ο στενός του φίλος, Γιώργος Ζεβελάκης
"Από τα έδρανα της Γεωπονικής και την ορνιθοτροφία, εκδότης με πανελλήνια εμβέλεια. Βραχύσωμος αλλά πλατύστερνος και μεγαλόπνοος, αγαπημένος φίλος. Γνωριστήκαμε μόλις μπήκε στη Σχολή, συνδεθήκαμε στενά, υπήρξαμε συγκάτοικοι για δύο χρόνια στο ημιυπόγειο της Σκιάθου 75 στον Άγιο Λουκά και είχαμε πάντα παραπλήσιες πολιτικές απόψεις. Δεν θυμάμαι –στα σαράντα χρόνια της φιλίας μας– να ανταλλάξαμε μια πικρή κουβέντα. Υπολόγιζα πάντα τη γνώμη του και εκτιμούσα το ένστικτό του για συγγραφείς και βιβλία. Κι όταν δεν εκφραζόταν ανοιχτά, καταλάβαινα τις απόψεις του από τον τόνο της φωνής του, το αυθόρμητο ή το συγκαταβατικό χαμόγελό του. Διαισθανόταν ποια έργα αξίζουν και θ’ αντέξουν στο χρόνο και δυσανασχετούσε όταν αναγκαζόταν να παρεκκλίνει από τα ποιοτικά του κριτήρια.
Δημιούργησε τον εκδοτικό οίκο «Νεφέλη», με δυναμική παρουσία και διακριτή ταυτότητα. Τα βιβλία του μ’ έναν τρόπο εντελώς προσωπικό αποτύπωναν τις εμμονές και την αισθητική του. Ξεπερνώντας μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, παρά την επισφαλή του υγεία από το 1984, με τους εύστοχους σχεδιασμούς και την πολλή δουλειά, συνεχώς ανέβαινε και υπολογιζόταν στο χώρο, αν ζούσε λίγο ακόμη θ’ άφηνε εποχή στις εκδόσεις. Βέρος Λευκαδίτης, αναφερόταν και εντασσόταν στη δημιουργική παράδοση του νησιού του και ανάβλυζε το ιδιότυπο χιούμορ των συντοπιτών του. Πανέξυπνος, χαριτωμένος, άνθρωπος εμπιστοσύνης, μπορούσες ν’ ακουμπήσεις πάνω του. Μου κόστισε πολύ και μ’ άλλαξε ο θάνατός του. Ασήκωτο φορτίο αλλά και ακρωτηριασμός, ανώμαλη προσγείωση και ασφυξία.
Τον Δεκέμβρη του 1978 πήγαμε μαζί να συναντήσουμε τον Μανόλη Αναγνωστάκη στο σπίτι του στην Πεύκη. Θα του ανακοίνωνε την απόφασή του ν’ αυτονομηθεί και να προχωρήσει σε δικές του εκδόσεις. Ο Γιάννης μέχρι τότε εργαζόταν ως πλασιέ των εκδόσεων «Πλειάς». Ο ποιητής άκουγε με προσοχή τα σχέδιά του και τον ρώτησε με ποια βιβλία σκεφτόταν να ξεκινήσει. Του ανέφερε, λοιπόν, έναν οδηγό μαγειρικής, που τον είχε ήδη έτοιμο, και το βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη. Ο Αναγνωστάκης τον προειδοποίησε: Ο Πετρόπουλος είναι δύσκολος χαρακτήρας, δεν θα είναι εύκολη η συνεργασία σου μαζί του. Ο Γιάννης όμως δεν άλλαξε γνώμη, έβγαλε το Εγχειρίδιο, που είχε μεγάλη κυκλοφοριακή επιτυχία και στήριξε οικονομικά τις εκδόσεις «Νεφέλη», ενώ ο Μανόλης Αναγνωστάκης όχι μόνο δεν ενοχλήθηκε, αλλά όταν χρειάστηκε συμπαραστάθηκε έμπρακτα στις διώξεις που ασκήθηκαν κατά του εκδότη του ασεβούς βιβλίου, καταθέτοντας ως μάρτυρας υπεράσπισης στο δικαστήριο.
Αναρωτιέμαι ποιο απ’ όλα ήταν το ταλέντο του ακριβού φίλου μου. Αν, σύμφωνα με τον ορισμό του Γιώργου Χειμωνά, ταλέντο δεν είναι τίποτε άλλο από την ισχυρή προσωπικότητα, ο Γιάννης Δουβίτσας ήταν ένας ταλαντούχος άνθρωπος και σημάδεψε τον τόπο και το χρόνο που έζησε. Ως εκδότης έδινε μορφή με απόλυτη ακρίβεια στο αόριστο που είναι η τέχνη."